Sigorta Hukuku, sigorta sözleşmelerine dayalı olarak kurulan hukuki ilişkileri, bu ilişkilerin taraflarının karşılıklı hak ve yükümlülüklerini, ayrıca taraflar arasında ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların çözüm yollarını düzenleyen özel hukuk dalıdır. Sigorta hukukuna ilişkin temel düzenlemeler; 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun da yer almaktadır. Bu hukuk dalı, hem kamu düzenini ilgilendiren yönüyle hem de özel ilişkileri düzenleyen yapısıyla karma niteliktedir.
Sigorta Hukuku, genel olarak Sosyal Sigortalar ve Özel Sigortalar olmak üzere iki ana başlık altında incelenmektedir:
Toplumun belirli kesimlerinin, özellikle çalışma yaşamındaki bireylerin sosyal güvenliğini sağlama amacı taşıyan, zorunlu ve kamusal nitelikli sigorta sistemleridir. Sosyal sigortalar; kanunla kurulmuş olup, kamu tüzel kişileri eliyle yürütülmektedir. Bu çerçevede, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) gibi kurumlar, sosyal sigortacılık kapsamında faaliyet göstermektedir. Sosyal sigorta ilişkileri, esasen Sosyal Güvenlik Hukuku disiplini kapsamında değerlendirilmektedir.
Gerçek veya tüzel kişilerin, belirli tehlikeler (riziko) karşısında uğrayabilecekleri zararlara karşı korunma ihtiyacı doğrultusunda, özgür iradeleriyle tesis ettikleri sigorta ilişkileridir. Özel sigorta sözleşmeleri, Türk Ticaret Kanunu’nun 1401–1520. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
6102 sayılı TTK’ya göre özel sigortalar iki ana başlıkta incelenmektedir:
Zarar sigortaları, bir malın ya da hukuki menfaatin zarara uğraması hâlinde doğan kaybı telafi etmeyi amaçlar. İki alt türe ayrılır:
Bu sigortalar, sigortalının yaşamına, bedensel bütünlüğüne ve sağlığına yönelik riskleri kapsar. Üç temel kategoriye ayrılır:
Sonuç olarak, sigorta hukuku; bireylerin ve işletmelerin karşılaşabileceği ekonomik riskleri hafifletmek, sosyal güvenlik sağlamak ve ekonomik istikrarı desteklemek bakımından önemli bir işleve sahiptir. Uyuşmazlık halinde, genellikle özel hukuk hükümleri uygulanmakla birlikte; sigortacılık faaliyetlerinin idari denetimi, kamu hukuku normlarına tabidir. Bu nedenle, sigorta hukuku hem özel hukuk sözleşmelerinin gereklerine hem de kamu denetimi rejimine uygun bir bütünlük içinde değerlendirilmelidir.
